آثار باستانی قم
اثار باستانی قم
نام و وجه تسمیه قم
اینکه سرزمین قم از چه زمانی بدین نام شهرت یافت جای بحث و تحقیق فراوان است اما
در اینجا به بعضی از آن موارد اشاره می نمائیم.
در روایت آمده است هنگامی که رسول خدا (ص) به معراج می رفت ، ابلیس را دید که در
این بقعه (پاره ای از زمین ممتاز حوالی خود « فرهنگ معین » بار انداخته و قصد
اقامت نموده است حضرت به او فرمود قم یا ملعون ! (برخیز ای ملعون) بدین سبب این
سرزمین « قم » نامیده شد.
نام بردن این سرزمین به « قم » در خاطره معراج پیامبر اسلام – و نیز در سخنان ائمه
معصومین علیهم السلام از این منطقه خاص ، دلیل محکمی است که نام این سرزمین قبل از
ظهور اسلام نیز « قم » بوده است. زیرا آن بزرگواران بارها از قم نام برده اند .
بدون اینکه توضیح یا قرینه ای برای واژه قم بکار برده باشند (بحار الانوارج57) در
طول تاریخ « نام قم » در بسیاری از کتب مورخین ثبت شده است.
زندگینامه
حضرت معصومه (سلام ا... علیها)
دختر گرامی حضرت امام موسی کاظم علیه السلام در اول ذی القعده 173 هجری قمری در
مدینه دیده به جهان گشودند . ایشان پس از عزیمت امام رضا علیه السلام به ایران به
دیدار برادر خود شتافت و در سال 201 هجری قمری وارد ایران شد تا به سوی خراسان
حرکت کند اما به علت بیماری در 100 کیلومتری قم متوقف گشت و در روز 23 ربیع الاول
همان سال به دعوت بزرگان قم وارد این شهر شد آن حضرت پس از 17 روز بیماری در دهم
ربیع الثانی سال 201 هجری قمری در قم دارفانی را وداع گفتند.
آثار تاریخی این سرزمین به دلیل موقعیت خاص اقلیمی ، تاریخی و مذهبی ،
فراوان و در عین حال پر بها و پر ارزش اند. برخی از این آثار در نوع خود منحصر به
فرد و نایاب است. این آثار بیانگر هویت های تاریخی، فرهنگی و هنرهای مردم این
سرزمین است که نحوه زندگی ، آداب و رسوم و روش و هنر اقوام و ملل گذشته را به
تصویر می کشد. ارج نهادن به شناخت ، حفظ و نگهداری آنها به عنوان میراث نیاکان به
ما امکان می دهد که بر اصالت ها و دستاوردهای گرانبهای ملی و قومی خویش بیشتر تکیه
کنیم.
مهمترین آثار تاریخی استان قم
1- قره تپه قمرود، مرکز دهستان قمرود
2- تپه حرم ، روستای حرم
3- قلعه زار بلاغ
4- قلعه خور آباد
5- قلعه گبری
6- آتشکده نویس ، بخش خلجستان
7- آتشگاه چاهک
8- میل علی آباد
9- میل میم
10- کاروانسرای نظریه
11- آستانه مقدسه حضرت معصومه (س)
12- بقعه امامزاده شاه جمال
13 – کتابخانه بزرگ آیت ا... نجفی مرعشی
14- بقعه امامزاده علی بن جعفر
15- بقعه امامزاده مهدی غائب کاسو
16- مدرسه علمیه حجتیه
17- بقعه امامزاده شاه ابراهیم
18- بقعه امامزاده سید معصوم
19- پارک ملی کویر
20- بقعه امامزاده شاه احمد قاسم
21- بقعه امامزاده ابوطالب نویس
22- دریاچه نمک
23- بقعه امامزاده سلطان محمد شریف
24 – بقعه خاکفرج
25- دریاچه حوض سلطان
26- بقعه امامزاده احمد بن محمد حنفیه
27 – بقعه صفورا
28- منطقه ییلاقی کهک
29- بقعه امامزاده ناصرالدین
30 – بقعه علی موسی الرضا
31- منطقه ییلاقی خلجستان
32- بقعه امامزاده قمرود
33 – بیت حضرت امام خمینی (ره)
34- دره قاهان
35- بقعه امامزاده حمزه
36 – خانه ملاصدرا
37-بقعه امامزاده احمد بن علی کاسو
38– خانه حاجی خان قاجار
39- کاروانسرای سنگی کاج محمد آباد
40- بقعه امامزاده موسی مبرقع
41 – خانه زند قاجار
42- کاروانسرای سنگی علی آباد
43- بقعه امامزاده هادی
44 – پامنار
45- کاروانسرای دیر گچین
46- بقعه امامزاده چهل اختران
47- مسجد جامع
48- کاروانسرای پاسنگان
49- بقعه امامزاده سکینه خاتون
50- مسجد امام حسن عسگری (ع)
51- کاروانسرای صدر آباد
52- بقعه امامزاده زید
53- مسجد جمکران
54- کاروانسرای طینوج
55- بقعه امامزاده اسماعیل
56- مسجد آل البیت
57- پل طینوج
58 -بقعه امامزاده شاه سید علی
59 – تیمچه بزرگ قم
60- پل شیرین بلاغ
61- بقعه امامزاده ابو احمد محمد
62 – راسته بازار کهنه
63- پل طالقان
64- بقعه چهار امامزاده
65 – راسته بازر نو
66- سد کبار
67- بقعه امامزاده زکریا دستجرد
68 – حمام حاج عسگر خان
69- سد امامزاده اسماعیل
70- بقعه امامزاده شاه ابراهیم
71 – برج های کارخانه ریسباف
72- آب انبار کوه سفید
73- بقعه امامزاده سید سربخش
74 – مدرسه علمیه فیضیه
75- مقابر باغ گنبد سبز
76- بقعه امامزاده شاه جعفر
77 – مدرسه علمیه دار الشفاء
78- مقبره خواجه علی صفی
79- بقعه امامزاده طیب و طاهر
80 – مدرسه علمیه معصومیه (س)
81- مقبره خواجه اصیل الدین
82- بقعه امامزاده شاهزاده سید عبدا...
83- مدرسه علمیه الهادی
84- مقبره شیخ اباصلت
85- بقعه امامزاده زینب خاتون
86 – مدرسه علمیه امام خمینی
